Jeżeli prowadzisz małą firmę i zastanawiasz się co zrobić, gdy nieuczciwy kontrahent nie chce zapłacić za fakturę – przesłuchaj podcast z Jerzym Stanisławem Josse, w którym rozmawiamy o tym jak krok po kroku odzyskać samodzielnie pieniądze przed sądem. Znajdziesz tu wszystkie najważniejsze informacje: jak wygląda proces sądowy, jak się przygotować, jakie dokumenty zebrać, jakie są wady i zalety takiego rozwiązania, kiedy (i czy) otrzymasz swoją należność.
Jak złożyć pozew w sądzie o niezapłaconą fakturę – przesłuchaj podcast:
Kim jest mój czcigodny rozmówca?
Jerzy Stanisław Josse, to mój przyjaciel, z którym znamy się przeszło 18 lat. Graliśmy razem w kapeli, jeździliśmy na koncerty, spędzaliśmy radośnie czas w sposób w jaki się to robiło w czasach ogólniakowo – studenckich.
Obecnie Jerzy jest radcą prawnym w kancelarii radców prawnych Temida w Tychach, którą współprowadzi wraz z ojcem Jerzym Seniorem. Jerzy obsługuje firmy i klientów indywidualnych. Specjalizuje się w we wdrażaniu RODO w firmach.
Olbrzymim zaszczytem jest dla mnie fakt, że oprócz Michała Staniecko (przesłuchaj podcast z Michałem – jak to jest założyć firmę po 8 latach pracy na etacie) jest autorem poradników na naszym blogu (znajdziesz je w zakładce Prawo). Tworzy kompleksowe porady krok po kroku wraz z gotowymi wzorami dokumentów do pobrania.
Geneza podcastu – dlaczego go nagraliśmy?
Podcast miał stanowić werbalne uzupełnienie dla artykułów i poradników, które Jerzy przygotował na blogu. Chodzi o trzy sporej wielkości teksty poświęcone temu, w jaki sposób sądownie odzyskać należności za niezapłaconą fakturę. Znajdziecie tam szczegółowy opis procedury krok po kroku (z perspektywy właściciela małej firmy), wzory dokumentów – gotowe do pobrania oraz już przykładowo uzupełnione.
Podczas rozmowy chciałem odpowiedzieć na najczęściej zadawane pytania, dotyczące odzyskania pieniędzy przez właściciela małej firmy przy pomocy pozwu sądowego. Zadawałem je z perspektywy laika, który nigdy z takiej drogi nie korzystał. Zamysłem było pokazać jak wygląda proces sądowy krok po kroku, jak się do niego przygotować, czego oczekiwać, co jeżeli na jakimś etapie popełnimy błąd.
Chodziło mi też o skonfrontowanie najpopularniejszych mitów oraz wyobrażeń dotyczących sądów i procesu sądowego z rzeczywistością.
Starałem się wyszukać najczęściej poruszane wątpliwości, tak by przetrzeć szlak i podpowiedzieć innym przedsiębiorcom, czy warto z takiej drogi korzystać. Chciałem też odpowiedzieć na (chyba najważniejsze) w tym kontekście pytanie – czy warto próbować dochodzić sprawiedliwości samemu czy lepiej (i kiedy) zdać się na pomoc profesjonalnej kancelarii prawnej.
Niestety z podcastem wstrzeliliśmy się chyba w najgorszym możliwym terminie – obecnie (końcówka roku 2019 i początek roku 2020) ma miejsce olbrzymia nowelizacja procedury cywilnej (czyli zasad na jakich sądy rozpatrują tego typu sprawy).
Musieliśmy w niektórych aspektach prognozować część rozwiązań – dlatego, że to jak to będzie wyglądać pokaże czas i praktyka sądowa.
Za rok nagramy kolejny odcinek, w którym będziemy mogli przedstawić dużo więcej szczegółów, opartych o orzecznictwo i praktyczne przykłady.
Jakie tematy poruszyliśmy w podcaście?
Planując rozmowę chciałem, by Jurek streścił krótko wszystkie najważniejsze aspekty procedury sądowej dotyczącej odzyskania swoich pieniędzy. Mam nadzieję, że udało nam się poruszyć wszystkie najważniejsze problemy i udzielić odpowiedzi na najbardziej palące pytania, a w szczególności:
- Jak wygląda proces sądowy o odzyskanie należności za fakturę od strony formalnej?
- W jakim sądzie założyć sprawę?
- Czy można samemu się procesować bez pomocy prawnika / radcy prawnego?
- Jak wygląda naprawę proces sądowy? Czy trzeba jeździć na rozprawy?
- Gdzie i jakie dokumenty złożyć? Jak je przygotować?
- Jak zebrać najlepsze dowody?
- Jak długo czeka się na wyrok?
- Jak wygląda kwestia opłat? Za co trzeba zapłacić i w jakiej kwocie?
- Co się stanie, jeżeli gdzieś popełnimy błąd (źle wypełnimy dokument / wpłacimy za dużo / za mało pieniędzy?)
- Jak wnieść sprawę do komornika?
Odpowiedzi na najważniejsze pytania – streszczenie podcastu:
Niżej znajdziecie najważniejsze, streszczone wnioski z podcastu – choć oczywiście zachęcam do przesłuchania całości:
1. W skrócie – jak wygląda cała procedura krok po kroku?
Poszczególne kroki w odzyskaniu naszych należności przed sądem przedstawiają się następująco:
- Szukamy właściwego ze względu na nasz adres sądu(rejonowego lub okręgowe) z wydziałem gospodarczym
- Kompletujemy dowody, dane przeciwnika i piszemy pozew
- Sprawdzamy koszt pozwu
- Przed złożeniem pozwu dokonujemy opłaty
- Opłatę wraz z załącznikami (dowodami) dołączamy do pozwu
- Czekamy na nakaz zapłaty od sądu
- Po otrzymaniu nakazu czekamy na jego uprawomocnienie
- Gdy nakaz się uprawomocni występujemy o nadanie na niego klauzuli wykonalności
- jak Sąd odeśle nam nakaz z klauzulą – oddajemy sprawę do komornika
2. Jakie są najważniejsze zmiany, jakie nastąpiły w związku z nowelizacją Kodeksu Postępowania Cywilnego?
7 listopada 2019 roku do życia weszła nowelizacja procedury cywilnej. Zmian jest naprawdę sporo, choć w dużej mierze dotyczą innych kwestii, niż te, które będziemy omawiać. Najważniejszą jest to, że ma koniec domniemania doręczenia. Obecnie było tak, że listonosz zostawia podwójnie awizo. Nawet jeżeli adresat go nie odebrał – sąd zakładał, że pozwany mógł się zapoznać z przesyłką (domniemanie doręczenia) i rozpoczynał procedurę. Doręczony w ten sposób nakaz zapłaty mógł się uprawomocnić, o ile pozwany nie podważył go sprzeciwem.
Tego już nie będzie. Domniemanie doręczenia zakończyło swój żywot.
Obecnie to na wierzycielu będzie ciążył obowiązek odnalezienia pozwanego i dostarczenia mu pozwu, jeżeli ten nie odbierze listu poleconego wysłanego przez Sąd. Nie chodzi oto, że to wierzyciel będzie musiał samodzielnie działać, albowiem to komornik sądowy na jego zlecenie dostarczy przesyłkę.
Innymi słowy – rozprawa się nie zacznie, dopóki pozwany nie odbierze korespondencji sądowej (jeżeli więc zmienił miejsce zamieszkania, ukrywa się – to my będziemy musieli odnaleźć adres zamieszkania i adres podać komornikowi, aby ten wręczył mu pozew).
Jak będzie to wyglądało w praktyce, jakie będzie orzecznictwo, rozwiązania i problemy – pokaże czas.
Kolejna ważna zmiana to powrót do koncepcji postępowania gospodarczego. Nowelizacja przywraca postępowanie gospodarcze, które jako postępowanie odrębne ma służyć przedsiębiorcą, aby w możliwie najkrótszym czasie odzyskać swoje należności.
W postępowaniu tym pojawił się nowy wymóg formalny: w pozwie należy wskazać swój adres e-mail lub oświadczyć, że się takiego adresu nie posiada.
Trzecia ważna zmiana dotyczy postępowania uproszczonego i usunięcia z niego wymogu składania pozwów na urzędowych formularzach. Nie oznacza to, że nie można ich w ten sposób składać – można to zrobić na wymyślonym przez siebie formularzu, który musi być tak skonstruowany, aby spełniał wszystkie wymogi formalne dla pozwu oraz pisma procesowego.
3. Jak znaleźć właściwy sąd, do którego mam wnieść pozew?
Jeżeli przedmiotem świadczenia są pieniądze to sprawę możemy wnieść przed sąd który jest właściwy dla nas, a nie dla dłużnika. Czyli jeśli my jesteśmy z Katowic to wnosimy pozew w Katowicach nawet jeśli pozwany mieszka w Gdańsku.
4. Czy jeżeli składam pozew, muszę ponieść opłaty sądowe?
Tak. To zabezpieczenie przed tym, by petenci nie składali nieuzasadnionych pozwów.
5. Ile wynosi taka opłata sądowa? Gdzie mam zapłacić?
Pieniądze wpłacamy bezpośrednio na konto sądu – znajdziesz je na stronie swojego sądu. Możesz też zadzwonić na infolinię sądu lub napisać e-mail. Obecnie działa to coraz lepiej i możemy uzyskać ze strony pracowników administracyjnych wyczerpujące informacje (choć dotyczą tylko kwestii formalnych, a nie samego rozstrzygania spraw).
Wysokość opłaty musimy policzyć sami.
Jest ona zależna od wartości naszego roszczenia. W skrócie, w postępowaniu uproszczonym:
- Do 20 000 zł – mamy do czynienia z widełkami (kwota od… do)
- Powyżej 20 000 zł opłata wynosi 5% wartości przedmiotu sporu
Jeżeli chcesz znaleźć więcej informacji na ten temat, przeczytaj artykuł: zasady obliczenia i ponoszenia kosztów sądowych od 21 sierpnia 2019.
6. Jakie dokumenty i dowody przygotować, tak by mieć największą szansę na wygranie sprawy?
Do pozwu należy dołączyć wszystkie dokumenty, które wskazują na to, że usługa została przez nas wykonana:
- Umowy
- Faktury
- Korespondencję e-mail
- Korespondencję SMS
- Dowody na wykonanie części usługi (zdjęcia, printscreeny)
Dlatego tak ważne jest, by przy kontaktach z kontrahentem i realizacji usługi zawsze dbać o porządek w dokumentach i mieć ustalone procedury, których wszyscy w firmie przestrzegają. Warto więc dokumentować e-mailowo nie tylko efekt finalny, ale też poszczególne etapy realizacji (przy dużych, wieloetapowych usługach) Równie ważne jest to, by w przypadku faktur i umów stosować precyzyjne słownictwo, tak by było wiadomo dokładnie jakich usług i produktów dotyczą roszczenia.
Jeżeli porządek w Twoich dokumentach firmowych i na dysku twardym komputera woła o pomstę do nieba, to na pewni pomoże Ci podcast jak opisywać dokumenty i faktury. Zobacz też artykuł jak przygotować pozew dotyczący zapłaty zaległej faktury.
7. Jak wygląda sama rozprawa?
Ktoś kto ogląda polskie seriale paradokumentalne, może być zawiedziony. W postępowaniu, które rozpatrujemy wyrok jest wydawany najczęściej bez udziału stron. Sąd podejmuje decyzję na podstawie dostarczonych dokumentów. Jeżeli druga strona się nie odwoła, sąd nie wyznacza kolejnej rozprawy, orzeczenie się uprawomocni i nie trzeba pojawiać się osobiście w budynku. O wyniku rozprawy zostaniemy powiadomieni listownie – otrzymamy nakaz zapłaty. Jeśli pozwany wniesie sprzeciw to Sąd nam go przyśle wzywając do złożenia odpowiedzi i dopiero wtedy wyznaczy rozprawę. W takim przypadku zalecamy skorzystanie z pomocy fachowcy – adwokata lub radcy prawnego.
8. Czy odzyskam taką kwotę, jaką wskazałem w pozwie?
Jeśli uda się ją wykazać załączonymi do pozwu dokumentami to tak. Jeśli nie zbierzemy dowodów, aby wykazać, że umówiliśmy się z drugą stroną na określone wynagrodzenie lub też, że wywiązaliśmy się z umowy w całości to w takim wypadku sąd może zasądzić nam kwotę mniejszą niż zażądaliśmy w pozwie. Prawdopodobnie w takim wypadku nie otrzymamy nakazu zapłaty wydanego przez sąd na posiedzeniu niejawnym, albowiem Sąd mając wątpliwości może od razu wyznaczyć rozprawę i zażądać stawiennictwa obu stron.
9. Czy warto samemu składać pozew, czy od razu szukać pomocy prawnika lub radcy prawnego?
Przy prostych, oczywistych sprawach, gdy dysponujesz mocnymi dowodami (faktury, potwierdzenia wykonanej pracy) możesz składać pozew samodzielnie.
Z pomocy prawnika lub radcy prawnego warto skorzystać przy sprawach większych, bardziej skomplikowanych lub gdy pozwany zgłosi sprzeciw i sąd zarządzi rozprawę.
Warto kierować się zasadą – “praktyka czyni mistrza”. Tylko za pierwszym razem ta droga może wydawać się trudna. Gdy raz przetrzesz szlak, sam uznasz, że przy prostej sprawie jesteś w stanie sobie sam poradzić.
Tym bardziej teraz po wspomnianej nowelizacji sądy mają obowiązek udzielania dużo szerszych pouczeń niż wcześniej.
Tutaj znajdziesz kompleksową instrukcję napisania i złożenia pozwu sądowego o niezapłaconą fakturę.
10. Co się stanie jeżeli na jakimś etapie samodzielnego przygotowania pozwu się pomylę? Czy będę musiał dodatkowo zapłacić?
Jeżeli w Twoim pozwie będą tzw. braki formalne – sąd wezwie cię odrębnym pismem do uzupełnienia braków formalnych. Sąd wymieni braki, które będziesz musiał uzupełnić. Nie wiąże się to z żadnymi dodatkowymi kosztami.
11. Pozwany wniósł sprzeciw – co teraz?
Nic strasznego. Część “doświadczonych” dłużników w takich sprawach pozwanych będzie wnosiło sprzeciw, tylko po to by odroczyć termin wyroku. Część faktycznie nie będzie się zgadzało z pozwem i będą chcieli udowodnić, że Twoje roszczenie jest bezzasadne i nie muszą nic Ci płacić. W takim wypadku trzeba będzie się procesować. Może będzie konieczne powołanie świadków lub dodatkowych dowodów. Polecamy się w takiej sytuacji udać do prawnika – adwokata lub radcy prawnego.
12. Jakie są koszty obsługi prawnej świadczonej przez kancelarię lub radcę prawnego?
Nie ma jednego, ogólnego cennika. Radcy prawni nie mogą umawiać się na procent od odzyskanej kwoty. Zawsze muszą wskazać jaka jest kwota do zapłacenia na początku współpracy. Jest to korzystne dla obu stron.
Koszty zależą od kancelarii i trudności sprawy. Na stronach zawodowych okręgowych izb radcowskich / adwokackich można zobaczyć jak mniej więcej wyglądają stawki.
Pamiętaj, że nawet w przypadku przegranej sprawy musisz pokryć wszystkie koszty. Zarówno sądowe związane z prowadzoną sprawą, jak i pensję adwokata / radcy prawnego drugiej strony.
13. Czy zamiast kancelarii prawnej / radcowskiej lepiej wybrać firmę windykacyjną?
Radców i adwokatów obowiązują wewnętrzne kodeksy etyczne, a firm windykacyjnych nie. Są sytuacje, że firmy windykacyjne są skuteczniejsze, szczególnie w ustalaniu majątku dłużników. Firmy windykacyjne działają często na granicy prawa i ich usługi w ostatecznym rozrachunku kosztują więcej niż adwokatów lub radców prawnych.
14. Jak długo czeka się na wyrok sądu (nakaz zapłaty)?
To jak długo czeka się na sądowy nakaz zapłaty zależy od wielu innych czynników.
Jeżeli pozwany nie złożył sprzeciwu i sprawa jest prosta, a dowody przytłaczające, to w zależności od sądy możemy założyć, że będzie to okres między 3 a 6 miesięcy. Nowelizacja procedury cywilnej może ten termin poprawi.
Całość jednak wydłuża się jeżeli zostanie złożony sprzeciw. Sprzeciw może składać się nawet z jednego zdania, a i tak Sąd będzie musiał uchylić nakaz zapłaty i sprawę rozpoznać na rozprawie. Wtedy poczekamy na wyrok nawet 5 miesięcy, jeśli Sąd ma duże obciążenie sprawami.
Jeżeli trafimy na osobę świadomą przewlekania postępowania to możemy poczekać nawet ponad rok. Są też takie sprawy, w których będzie się trzeba procesować. Wystarczy, że druga osoba będzie uważała, że dane pieniądze nam się nie należą.
15. Skąd wiedzieć czy wygrałem sprawę?
Po ogłoszeniu wyroku w ok. 4 tygodnie uprawomocnia się nakaz zapłaty. W celu otrzymania informacji czy nakaz się uprawomocnił wystarczy zadzwonić do sądu, który ten nakaz wydał.
16. Co jeżeli wygrałem sprawę, jaki jest następny krok?
Po uprawomocnieniu nakazu składa się wniosek o nadanie klauzuli wykonalności. Aby komornik mógł działać dana klauzula musi zostać nadana.
Z nakazem zapłaty zaopatrzonym w klauzulę wykonalności należy zgłosić się do komornika. On będzie prowadził postępowanie w Twoim imieniu. Komornik wykona podstawowe czynności celem ustalenia majątku dłużnika. Jeśli to nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, komornikowi można złożyć wniosek o poszukiwanie majątku dłużnika za wynagrodzeniem.
Wniesienie sprawy do komornika wiąże się z poniesieniem dodatkowych kosztów, zaliczek na jego wydatki.
Przykładowe stawki:
- 35,73 zł t koszty uzyskania dokumentów od zusu potrzebnych do wykonania postepowania
- 35 zł koszty wystąpienia do urzędu skarbowego
- 20 zł koszty uzyskania dokumentów z centralnej ewidencji ksiąg wieczystych
- 20 zł centralnej informacji o zestawach rejestrowych
- 60 zł koszty doręczenia korespondencji
17. Jak mogę pomóc komornikowi? Jakich danych mu dostarczyć?
Jeżeli masz odpowiednią wiedzę, możesz ułatwić pracę komornikowi i poinformować go o majątku dłużnika. Może to być informacja o pojeździe (masz nagranie nr rejestracji) lub inne numery kont niż te firmowe.
18. Co jeżeli komornik nie dał rady ściągnąć pieniędzy?
Ważne!
Może okazać się, że komornik nie ustali majątku do egzekucji. Wtedy nie pozostało Ci nic innego jak czekać aż taki majątek pojawi się w przyszłości.
Jeżeli przez 6 lat nic nie zrobisz z nakazem zapłaty lub wyrokiem to twoje świadczenie ulegnie przedawnieniu – mówiąc prościej – pieniądze przepadną.
Żeby do tego nie dopuścić wystarczy, że znowu złożyć wniosek egzekucyjny u komornika. Każdorazowe wszczęcie postępowania komorniczego przerywa bieg przedawnienia. Od zakończenia postępowania termin ten biegnie na nowo, czyli znowu będziemy mieli 6 lat na wszczęcie egzekucji, jeśli nie udało nam się odzyskać pieniędzy.
Pamiętaj, że że jeśli nie chcesz stracić możliwości odzyskania długu wraz z odsetkami, powinniśmy co 3 lata odnawiać egzekucję.
19. Czy taki pozew się “opłaca”? Muszę ponieść koszty sądowe, dłużnik nie ma majątku i zostanę z niczym?
To już Twoja decyzja. Pamiętaj jednak, że jeżeli odpuścisz sprawę, to i tak zostaniesz z niczym, A gdyby po latach dłużnik wyszedł na swoje i nagle pojawił się u niego majątek – gdy zrezygnowałeś ze swojego roszczenia, nie będzie musiał Ci oddawać pieniędzy.
Warto więc pomyśleć o pozwie sądowym jako pewnej formie inwestycji. Płacisz za niego tylko raz, a później wystarczy odnawiać egzekucję u komornika.
Warto pamiętać, że po 180 dniach możesz wnieść o zwrot VAT, a opłaty są zawieszone w czasie do czasu pojawienia się możliwości egzekucji środków.
Potrzebujesz szczegółowych instrukcji krok po kroku i wzorów dokumentów do złożenia wniosku?
Jeżeli chcesz samodzielnie złożyć pozew, szukasz dokładnych instrukcji i dokumentów – skorzystaj z naszych poradników. Znajdziesz w nich dokładnie rozpisane wszystkie elementy procedury oraz wzory dokumentów, które możesz pobrać i wypełnić. Dodatkowo znajdziesz w nich też już uzupełnione dokumenty, tak by wiedzieć co i gdzie wpisać.
- Krótkie streszczenie windykacji należności krok po kroku
- Jak napisać pozew sądowy + wzory dokumentów
- Zasady obliczania i opłacania kosztów sądowych
- Postępowanie egzekucyjne przed komornikiem – krok po kroku
Posłuchaj podcastu na YouTube:
Pobierz podcast w mp3:
Gdzie słuchać moich podcastów?
- Strona z podcastami na YouTube
- Lista podcastów na blogu
- Podcast w serwisie Spreaker
- Podcast w iTunes
- Podcast w serwisie Stitcher
- Podcast w aplikacji Spotify
Gdzie znajdziesz więcej materiałów z Sardynek?
- Newsletter SardynkiBiznesu.pl – zapisz się, żeby nie przegapić nowych wpisów
- Strona Sardynek na Facebooku
- Kanał YouTube
Masz pytania dotyczące złożenia pozwu przed sądem i odzyskaniem pieniędzy?
Jeżeli coś jest dla Ciebie niejasne, masz dodatkowe pytania dotyczące złożenia pozwu, napisania, egzekucji – pisz w komentarzu. Jerzy z niecierpliwością czeka, by udzielić odpowiedzi.
Cześć jestem Radek i witam Cię na blogu SardynkiBiznesu.pl! Znajdziesz tu artykuły poświęcone najważniejszym zagadnieniom związanym z prowadzeniem małej firmy: marketing, prawo, księgowość, public relations, zarządzanie i IT. Mamy nadzieję, że dzięki nam oszczędzisz dużo nerwów, czasu i pieniędzy, a prowadzenie biznesu stanie się prostsze.