Prowadzisz małą firmę i chcesz odzyskać od dłużnika pieniądze? W tym artykule dowiesz się jak napisać prawidłowo wniosek egzekucyjny, wniosek o nadanie klauzuli wykonalności oraz z czym się wiąże wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Brzmi skomplikowanie? Nic się nie bój – wszystko wyjaśnię prostym i zrozumiałym językiem. Zaczynamy!

Postępowanie egzekucyjne dla małej firmy – co znajdziesz w tym artykule? 

Z artykułu dowiesz się jak wygląda ostatni etap odzyskania pieniędzy od dłużnika w  małej firmie, jakie dokumenty i gdzie musisz złożyć oraz jak samodzielnie zgłosić sprawę do komornika. Dowiesz się również jak wygląda proces egzekucji, ustalania majątku i kiedy dostaniesz pieniądze.

Od czego zacząć? – uzyskanie klauzuli wykonalności

Jeśli udało Wam się pozytywnie przejść postępowanie sądowe  i jesteście szczęśliwymi posiadaczami prawomocnego wyroku lub nakazu zapłaty to następnym krokiem jest przekazanie Waszej sprawy organowi egzekucyjnemu. Samo prawomocne orzeczenie jest tylko zobowiązaniem pieniężnym i jeśli Wasz dłużnik nie chce tego zobowiązania spełnić dobrowolnie będziesz musiał go do tego przymusić. Oczywiście nie możesz tego zrobić korzystając z odwiecznego prawa pięści, żeby wszystko było zgodnie z prawem musisz „nająć” komornika.

Komornik jest funkcjonariuszem publicznym, którego zadaniem jest – upraszczając – realizacja wyroków. W ostatnim czasie zawód komornika przeszedł gruntowne zmiany – w dniu 22 marca 2018 r. uchwalono nową ustawę o komornikach sądowych (Dz.U.2018.771). Przy okazji uchwalono także ustawę z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (Dz.U.2018.770).

Chcąc egzekwować wyrok musimy jednak sięgnąć do Kodeksu Postępowania Cywilnego (dalej k.p.c.). Postępowanie egzekucyjne regulują art. 758 i następne k.p.c. Zachętą dla Ciebie powinien być fakt, że ostatnie zmiany, zdecydowanie uprościły całe postępowanie.

Wszczęcie postępowania egzekucyjnego będzie możliwe tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia zaopatrzonego w klauzulę wykonalności. Owa tajemnicza klauzula to sądowe potwierdzenie, że ten konkretny wyrok w odpowiednim zakresie nadaje się do wykonania.

Kiedy wiemy, że orzeczenie jest prawomocne?

Wtedy gdy nie przysługuje od niego żaden środek odwoławczy lub zaskarżenia (ah ten prawniczy bełkot).

Niewiele to wyjaśnia, więc kiedy naprawdę będziemy wiedzieli, że posiadany przez nas nakaz zapłaty jest prawomocny?

Wtedy, gdy naszemu przeciwnikowi nakaz zostanie skutecznie doręczony i w terminie 14 dni, do sądu nie wpłynie sprzeciw z jego strony.

Wszystkie te informacje otrzymamy w sądzie, który rozpatrywał naszą sprawę, za pośrednictwem BOI (Biura Obsługi Interesantów). Do BOI można zadzwonić (nie jest łatwo się czasami dodzwonić, więc cierpliwości. Tam naprawdę pracują ludzie – wiem bo widziałem kilka razy). Do BOI można również zwrócić się drogą mailową. Wszystkie potrzebne wam dane znajdziecie na stronach internetowych sądów.

Sąd nadaje klauzulę na wniosek – wzór wniosku o nadanie klauzuli znajdziecie tutaj: pobierz wzór wniosku o nadanie klauzuli .

Przykładowo uzupełniony wniosek znajdziecie tutaj: pobierz wniosek (uzupełniony).

Żebyście wiedzieli o czym mowa, możecie sobie tutaj sprawdzić jak wygląda nakaz zapłaty wydany w postępowaniu upominawczym bez klauzuli (pobierz nakaz zapłaty bez klauzuli) oraz z klauzulą (pobierz nakaz zapłaty z klauzulą).

Jeśli uda nam się zrobić wszystko poprawnie, Sąd odeśle nam nasz nakaz zapłaty z nadaną klauzulą w przeciągu dwóch tygodni.

Wniosek egzekucyjny – jak go napisać?

Gdy uda nam się zdobyć tytuł wykonawcy możemy napisać wniosek egzekucyjny.

Ostatnia reforma spowodowała, że można to zrobić na “gotowym” formularzu. Czemu więc z tego nie skorzystać?

Tutaj możecie pobrać goły formularz: pobierz (pusty) wniosek egzekucyjny

Tutaj zaś znajdziecie przykładowo uzupełniony: pobierz (już wypełniony) wniosek egzekucyjny

Proponuję, żebyście sobie wyświetlili (a jeszcze lepiej wdrukowali) teraz formularz, a ja po kolei wytłumaczę o co chodzi. Lecimy od samego początku:

• W pierwszych rubrykach (1.1. – 1.2.) wskazujemy dane komornika i sądu przy którym ten komornik działa.
• W rubrykach 2.1. – 2.5. wskazujemy nasze dane jako wierzyciela.
• Rubryki oznaczone numerem 4 są przeznaczone dla danych dłużnika
• W rubrykach numer 5.1. – 5.3 podajemy dane dotyczące posiadanego przez nas tytułu wykonawczego oraz kwoty i należności uboczne, które chcemy, aby komornik wyegzekwował od dłużnika. Podane przez nas kwoty i odsetki powinny odpowiadać kwocie i odsetkom zasądzonym w nakazie zapłaty. Zobaczcie jak ja to zrobiłem, porównując przykładowo uzupełniony przeze mnie wniosek (pobierz przykładowy wniosek) z przykładowym nakazem zapłaty (pobierz przykładowy nakaz zapłaty).
• W rubrykach nr 6 możemy komornikowi dokładnie zakreślić z jakich składników majątku dłużnika ma prowadzić egzekucję. Najczęściej nie będziemy wiedzieli nic o naszym dłużniku, poza tym gdzie ma siedzibę, jaki adres mailowy, może jak wygląda i dlaczego jesteśmy na niego tacy źli. Dlatego też nasz racjonalny ustawodawca wprowadził zasadę zgodnie z którą to komornik ustali składniki majątku dłużnika. Za to oczywiście będziemy musieli zapłacić – komornik da nam jednak możliwość zdecydowania gdzie ma wystąpić lub jakie działania podjąć, informując przy okazji ile będzie nas kosztować każda z tych czynności.
• W rubryce nr 7 wypisujemy załączniki – w naszym przykładzie będzie to jedynie oryginał tytułu wykonawczego.
• W rubryce nr 8 wpisujemy na imię oraz nazwisko (czytelnie!), a po prawej stronie składamy odręczny podpis.
• W rubryce nr 9 wskazujemy miejsce i datę sporządzenia wniosku.

Jak działa Komornik?

W pierwszej kolejności komornik zweryfikuje poprawność naszego wniosku i wszystkie informacje zawarte w nim oraz w złączonym do niego tytule wykonawczym. Komornik nie jest uprawniony do badania zasadności tytułu, ale jego obowiązkiem jest zweryfikowanie danych identyfikacyjnych.

Poprawnie złożony wniosek spowoduje wszczęcie przez komornika postępowania egzekucyjnego.

Jeśli nie wskazaliśmy składników majątku z którego komornik mógłby prowadzić egzekucję przeciwko naszemu dłużnikowi, komornik:

• spróbuje ustalić majątek w zakresie znanym mu z innych prowadzonych postępowań albo na podstawie publicznie dostępnych źródeł informacji, albo rejestrów, do których ma dostęp drogą elektroniczną; W ramach ustalania majątku dłużnika komornik powinien wystąpić z żądaniem udzielenia informacji do organów administracji publicznej, podmiotów wykonujących zadania z zakresu administracji publicznej, organów podatkowych, organów rentowych, banków oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych.
• wezwie dłużnika do złożenia wykazu majątku.

Ja osobiście jestem zwolennikiem zlecenia komornikowi poszukiwania majątku dłużnika na podstawie art. 801² k.p.c. Po otrzymaniu takiego zlecenia komornik będzie mógł zaproponować nam podjęcie dodatkowych czynności celem odnalezienia majątku dłużnika nadającego się do egzekucji. Chodzi o takie czynności jak np.:

• Odwiedziny dłużnika w miejscu prowadzenia przez niego działalności lub zamieszkania;
• Wystąpienie do spółdzielni, wspólnot mieszkaniowych, biur informacji gospodarczej;

Postępowanie egzekucyjne – ile to w ogóle kosztuje?

Wnosząc sprawę do komornika musimy liczyć się z koniecznością poniesienia dodatkowych kosztów.

Na koszty komornicze składają się wydatki (czyli poniesione przez Komornika koszty za podjęcie określonych czynności w toku postępowania egzekucyjnego) oraz opłaty komornicze (analogiczne do opłat sądowych). Zasady naliczania i ponoszenia kosztów komorniczych reguluje nowa ustawa o kosztach komorniczych – wspomniałem o niej wcześniej.

Komornik może zażądać od nas zaliczki na poczet wydatków. Zgodnie z art. 7 ustawy o kosztach komorniczych jeżeli czynność komornika powoduje wydatki, komornik uzależnia dokonanie tej czynności od uiszczenia zaliczki przez stronę, która wnosi o dokonanie czynności. Powołując się na art. 6 omawianej ustawy wydatkami są np. koszty przejazdu poza miejscowość, która jest siedzibą kancelarii komorniczej; zryczałtowane koszty utrwalania czynności odbywających się poza kancelarią oraz przechowywania zapisu obrazu i dźwięku, o ile wierzyciel domagał się utrwalenia czynności; koszty uzyskania dokumentów lub informacji niezbędnych do prowadzenia postępowania.

Na wszystkie wydatki komornika, które poczyni on podejmując czynności w toku postępowania będziemy musieli wyłożyć z własnej kieszeni zaliczkę. Obecnie komornicy działają w ten sposób, że najpierw informują o możliwości podjęcia określonych czynności wraz z informacją ile to będzie kosztować i dopiero jak otrzymają środki pieniężne to podejmują te czynności za które wierzyciel zapłaci.

Opłat mamy dwa rodzaje: stałą i stosunkową. Opłaty komornicze obejmują:

1) Opłaty egzekucyjne za przeprowadzenie postępowania egzekucyjnego, wykonanie zabezpieczenia roszczenia lub europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym;

2) Opłaty za przeprowadzenie innego postępowania albo dokonanie innych czynności.

Tłumaczenie tego, za co i ile komornik pobiera to materiał na oddzielny artykuł. Nie wchodząc w szczegóły mogę wyjaśnić, że część opłat komornik ściąga bezpośrednio od naszego dłużnika, jeśli uda się wyegzekwować świadczenie. Jednakże część z opłat będziemy musieli komornikowi zapłacić z góry (np. jeśli będziemy wnioskować o egzekucję z samochodu dłużnika lub nieruchomości). Komornik będzie nas na bieżąco wzywał do pokrywania określonych opłat.

Uwaga! Od wniosku za poszukiwanie majątku dłużnika komornikowi należy się opłata stała w wysokości 100 zł.

Zgodnie z treścią art. 770 k.p.c. dłużnik zwraca wierzycielowi koszty niezbędne do celowego przeprowadzenia egzekucji. Koszty te ściąga się wraz z egzekwowanym świadczeniem. Po zmianie przepisów komornik ustala koszty postępowania egzekucyjnego w postanowieniu wraz z ukończeniem postępowania.

Nie udało się – co mogę jeszcze zrobić?

Niestety, ale komornik nie jest cudotwórcą i może się zdarzyć tak, że pomimo przeprowadzenia szeregu czynności nie uda się ustalić majątku dłużnika, z którego można byłoby przeprowadzić skuteczną egzekucję. Może się zdarzyć również tak, że nasz dłużnik okaże się bankrutem i pomimo zajęcia rachunków bankowych nie uda się ściągnąć nawet złotówki. W takiej sytuacji komornik wyda postanowienie o umorzeniu egzekucji na skutek jej bezskuteczności.

Nie oznacza to jednak, że to definitywny koniec sprawy. Wręcz przeciwnie!

Wasz tytuł wykonawczy (a raczej zasądzone nim świadczenie główne) przedawnia się z upływem 6 lat, przy czym każde wszczęcie postępowania egzekucyjnego przerywa bieg przedawnienia. Przerwanie biegu przedawnienia ma ten skutek, że termin przedawnienia biegnie od nowa.

Nasza skrupulatność może doprowadzić do tego, że nasz tytuł nigdy się nie przedawni i będziemy mogli ścigać dłużnika do grobowej deski (brzmi to dosyć ponuro, ale tak to wygląda).

Wymienione w artykule odnośniki i dokumenty do pobrania:

Niżej znajdziesz listę wymienionych w artykule dokumentów i odnośników:

• Przykładowy pozew 
• Przykładowo uzupełniony formularz wniosku egzekucyjnego
• Wzór formularza wniosku egzekucyjnego
• Przykładowy nakaz zapłaty
• Wzór wniosku o nadanie klauzuli wykonalności
• Przykładowy nakaz zapłaty z klauzulą wykonalności
• Przykładowy wniosek o nadanie klauzuli wykonalności
• Ustawę o komornikach sądowych
• Ustawę z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych

Powiązane artykuły z serii:

Ten artykuł jest jednym z serii, która dotyczy odzyskania należności w małej firmie. Sprawdź jeszcze te wpisy:

• Jak napisać pozew i gdzie go złożyć
• Opłaty sądowe – jak je obliczyć, gdzie i ile zapłacić? 
• Wezwanie do zapłaty i odzyskanie należności w małej firmie

Powodzenia drodzy czytelnicy!

Gdybyście mieli jakieś problemy lub pytania – skorzystajcie z komentarzy ? postaram się pomóc!

Autor

Jerzy Stanisław Jossé

Jerzy Stanisław Jossé – jestem radcą prawnym i wspólnikiem w rodzinnej kancelarii. Zawodowo zajmuję się stałą obsługą mniejszych i większych przedsiębiorców z wielu różnych branż. Prócz tego zarządzam kancelarią, więc z wieloma problemami moich klientów spotykam się również w swojej działalności.