Kontrahent nie zapłacił faktury i szykujesz przeciwko niemu pozew sądowy? Złożenie pozwu wiąże się z koniecznością uiszczenia opłat sądowych. Z tego artykułu dowiesz się m.in. na czym polega ponoszenie opłat w postępowaniu cywilnym, jak obliczać opłatę i gdzie ją zapłacić.
Jednakże jeśli jesteś kowbojem przedsiębiorczości i planujesz dorwać swojego kontrahenta za niezapłaconą fakturę, ale polska procedura cywilna jest dla ciebie nieodkryta, jak kiedyś Dziki Zachód to powinieneś skorzystać z całego naszego kompendium:
Nie trzeba być prawnikiem, aby wiedzieć, że w dzisiejszych czasach nie ma nic za darmo. Podobnie jest w postępowaniu cywilnym – pozew o zapłatę podlega opłacie.
Wysokość opłaty i sposób jej obliczania zależy od tego w jakim trybie nasza sprawa zostanie rozpoznana – uproszczonym lub upominawczym.
Uwaga! To jest STARA WERSJA ARTYKUŁU – SPRAWDŹ NOWE ZASADY!
Postępowanie uproszczone, a postępowanie upominawcze
To w jakim trybie rozpoznana zostanie nasza sprawa zależy od przedmiotu roszczenia oraz wartości naszego roszczenia (wysokości WPS).
W sprawach o zapłatę należności z faktury będziemy mieli do czynienia właśnie z postępowaniem uproszczonym, na które nałoży się postępowanie upominawcze lub samym postępowaniem upominawczym. O tym jakie postępowanie zastosować decyduje Sąd, niezależnie od naszych wniosków zawartych w pozwie.
Sądy rozpatrują sprawy w postępowaniu upominawczym o ile przedmiotem roszczenia jest roszczenie pieniężne, bez względu na jego wysokość. Jeżeli więc złożymy w sądzie pozew z żądaniem zasądzenia od pozwanego określonej kwoty tytułem np. niezapłaconej faktury vat to Sąd przy braku przesłanek negatywnych (art. 499 § 1 k.p.c.) będzie orzekał o naszej należności nakazem zapłaty.
Zastosowanie postępowania upominawczego jest dla Sądu obligatoryjne, w sytuacji w której dochodzimy od strony przeciwnej roszczenia pieniężnego, więc nie musimy w pozwie wnosić o rozpatrzenie sprawy w postępowaniu upominawczym.
Podstawowym czynnikiem odróżniającym postępowanie upominawcze od innych postępowań jest to, iż sąd w postępowaniu upominawczym orzeka nakazem zapłaty (art. 498 k.p.c.). Ustawodawca wymienia nakaz zapłaty jako jedno z równorzędnych orzeczeń sądowych. Zgodnie z art. 3532 k.p.c. do nakazów zapłaty stosuje się odpowiednio przepisy o wyrokach tzn. że prawomocny nakaz zapłaty ma taką samą moc prawną jak prawomocny wyrok sądowy.
Postępowanie uproszczone (art. 5051 – 50514 k.p.c.) jest ograniczone do określonej kategorii spraw należących do właściwości sądów rejonowych (art. 5051 k.p.c.). W postępowaniu uproszczonym sąd rozpoznaje następujące sprawy:
- o roszczenia wynikające z umów, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza dwudziestu tysięcy złotych, a w sprawach o roszczenia wynikające z rękojmi, gwarancji jakości lub z niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową sprzedaży konsumenckiej, jeżeli wartość przedmiotu umowy nie przekracza tej kwoty;
- o zapłatę czynszu najmu lokali mieszkalnych i opłat obciążających najemcę oraz opłat z tytułu korzystania z lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej bez względu na wartość przedmiotu sporu;
Podstawowe różnice między postępowaniem uproszczonym, a trybem zwykłym to:
- pozwy spełniające przesłanki do ich rozpoznania w postępowaniu uproszczonym składa się obligatoryjnie na urzędowym formularzu (art. 5052p.c.). W sprawach o zapłatę z urzędowego formularza można korzystać fakultatywnie także w przypadku dochodzenia roszczeń niemieszczących się w zakresie postępowania uproszczonego. Wzór wypełnionego formularza znajdziecie TUTAJ.
- jednym pozwem można dochodzić tylko jednego roszczenia. Połączenie kilku roszczeń w jednym pozwie jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy wynikają z tej samej umowy lub umów tego samego rodzaju. (art. 5053 1 i 2 k.p.c.)
- zmiana powództwa w toku postępowania uproszczonego jest niedopuszczalna. (art. 5054 1 k.p.c.)
- w postępowaniu uproszczonym nie stosuje się dowodu z opinii biegłego. (art. 5056 2 k.p.c.)
Podsumowując, w sprawach do 20.000 zł Sąd rozpozna naszą sprawę w postępowaniu uproszczonym, na które nałoży się jakby postępowanie upominawcze.
W sprawach powyżej 20.000 zł Sąd będzie orzekał jedynie stosując przepisy postępowania upominawczego.
Pamiętajcie!
Od tego w jakim postępowaniu Sąd będzie rozpoznawał naszą sprawę zależy wysokość opłaty.
Podstawy prawne ponoszenia opłat wyznacza ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2018.300 t.j. z dnia 2018.02.02). Należy także pamiętać, że całą procedurę cywilną regulują przepisy Kodeksu postępowania cywilnego – wielokrotnie nowelizowana ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. (Dz.U.2018.1360 t.j. z dnia 2018.07.16).
W przypadku wygrania przez ciebie sprawy, sąd w wyroku oprócz zasądzenia na twoją rzecz dochodzonych należności, przyzna ci także zwrot kosztów sądowych. To znaczy, że twój dłużnik będzie musiał zwrócić ci dodatkowo to, co zapłaciłeś tytułem opłaty sądowej.
Wartość przedmiotu sporu (WPS) – BANG!
Wartość przedmiotu sporu (w skrócie „WPS”), nazywana przez nas branżowo „wupeesem” to wartość od której zależeć będzie wysokość opłaty. WPS-em w sprawach o zapłatę będzie kwota, której domagamy się od naszego dłużnika.
Przykład: wystawiliśmy fakturę na kwotę 300 zł, kontrahent zapłacił nam jedynie 100 zł to WPS będzie stanowił kwotę 200 zł.
Do WPS-u, z reguły, nie wliczamy odsetek, kosztów sądowych lub kosztów odzyskiwania należności z ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Musisz wiedzieć, że w praktyce rozróżnia się pretensję główną – dług naszego kontrahenta oraz należności uboczne – odsetki, pożytki i koszty.
Postępowanie uproszczone – sposób wyliczenia opłaty.
W postępowaniu uproszczonym wyliczenie opłaty jest dziecinnie proste – opłaty są stałe i uregulowane widełkowo w art. 28 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych:
W sprawie podlegającej rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym pobiera się opłatę stałą od pozwu, przy wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu umowy, a od apelacji, przy wartości przedmiotu zaskarżenia:
1) do 2000 złotych – 30 złotych;
2) ponad 2000 złotych do 5000 złotych – 100 złotych;
3) ponad 5000 złotych do 7500 złotych – 250 złotych;
4) ponad 7500 złotych – 300 złotych.
Przykład: dochodzimy od dłużnika 6000 zł z tytułu niezapłaconej faktury. Faktura była wystawiona na 8000 zł, ale dłużnik cześć zapłacił po odebraniu naszego wezwania. Nasz WPS stanowić będzie kwotę 6000 zł, więc opłata od pozwu w postępowaniu uproszczonym będzie wynosić 250 zł.
Pamiętaj!
W postępowaniu uproszczonym można dochodzić jedynie roszczeń jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 20.000 zł. Jeśli będziemy dochodzić wyższej kwoty, zastosowanie znajdą wyłącznie przepisy postępowania upominawczego.
Postępowanie upominawcze – sposób wyliczenia opłaty.
W postępowaniu upominawczym mamy do czynienia z tzw. Opłatą stosunkową. Zgodnie z art. 13 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych opłata stosunkowa wynosi 5% wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30 złotych i nie więcej niż 100 000 złotych.
Tak, więc bierzemy WPS mnożymy przez 0,05 i wychodzi nam wysokość opłaty. Proste!
Przykład: Dłużnik zalega nam z zapłatą kilku faktur na łączną kwotę 40.000 zł. WPS wyniesienie 40.000 zł, więc opłata sądowa (5%) stanowić będzie kwotę 2000 zł.
Ważne! Opłatę stosunkową w sprawach o zapłatę należności z faktury będziemy musieli uiścić jedynie w sytuacji przekroczenia kwoty 20.000 zł.
Wiem już ile mam zapłacić, ale nie wiem jak i gdzie?
Najprościej – przelewem bankowym na rachunek bankowy sądu, do którego kierujemy pozew. Nie spotkałem się jeszcze z sytuacją, że któryś z sądów nie miałby swojej strony internetowej. Od jakiegoś czasu wszystkie strony sądów zaczynają wyglądać podobnie, co należy oceniać pozytywnie.
No to ciach, wchodzimy na stronę sądu. Szukamy zakładki „informacje dla interesantów” lub podobnej, gdzie znajdziemy kolejną zakładkę „konta bankowe”. Szukamy konta dla dochodów budżetowych (zwykle jest to pierwszy wskazany rachunek bankowy). Teraz już tylko kopiuj/wklej i robimy przelew.
Pamiętaj! Potwierdzenie dokonania zapłaty opłaty sądowej musisz dołączyć do pozwu. Sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie została uiszczona należna opłata (art. 1262 Kodeksu postepowania cywilnego).
Opłatę sądową można uiścić również gotówką, o ile sąd w którym składamy pozew posiada swoją kasę.
Na marginesie jedynie zaznaczę, że w ostatnim czasie zlikwidowano tradycyjne znaki (znaczki) opłaty sądowej i zastąpiono je elektronicznymi. Nie wiem, czy to dobrze, czy źle, ale wydaje mi się, że możliwość uregulowania płatności na rzecz sądu przelewem bankowym, czyni elektroniczne znaczki sądowe zupełnie bezużytecznymi. Zainteresowanych tym tematem odsyłam na stronę ministerstwa.
Nie mam środków, aby uiścić opłatę sądową – co mogę zrobić?
W takim wypadku musisz skorzystać z procedury zwolnienia do kosztów sądowych. W pozwie trzeba będzie to zaznaczyć: wnoszę o zwolnienie mnie od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych (w formularzu w rubryce nr 8) oraz uzupełnić i dołączyć do pozwu dodatkowy załącznik w postaci „oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania”.
Uzupełnienie oświadczenia nie jest skomplikowane, należy postępować wg informacji zawartych na druku i wypisać wszystko zgodnie z prawdą. Pamiętaj, że sąd może nakazać ci przedstawienie dokumentów, które potwierdzą twoje wydatki lub zobowiązania.
Zasadą jest, że zwolnienia od kosztów sądowych może się domagać osoba fizyczna, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 102 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).
O nieeeeee przepłaciłem! I co teraz?
Nie obawiaj się, na podstawie art. 80 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych sąd z urzędu zwraca różnicę między opłatą pobraną od strony a opłatą należną. W dobrym tonie będzie upomnieć się o swoje, oczywiście w sposób kulturalny . Jeśli zdarzy nam się taka sytuacja, proponuję napisać do sądu uprzejme pismo wskazujące na pomyłkę, z prośbą o zwrot nadpłaconej opłaty i koniecznie z numerem rachunku bankowego, na który sąd będzie mógł zwrócić opłatę.
Koniecznie przeczytaj inne artykuły w dotyczące odzyskania należności w małej firmie:
- Wezwanie do zapłaty i odzyskanie należności w małej firmie
- Jak napisać pozew i gdzie go złożyć
- Postępowanie egzekucyjne
Pytania dotyczące opłat pozwu? Pisz w komentarzach!
Gdyby nasunęły się wam jakieś pytania, zapraszam do ich zadawania w komentarzach.
Cześć jestem Radek i witam Cię na blogu SardynkiBiznesu.pl! Znajdziesz tu artykuły poświęcone najważniejszym zagadnieniom związanym z prowadzeniem małej firmy: marketing, prawo, księgowość, public relations, zarządzanie i IT. Mamy nadzieję, że dzięki nam oszczędzisz dużo nerwów, czasu i pieniędzy, a prowadzenie biznesu stanie się prostsze.